De wereldwijde cocaïneproductie is de afgelopen twee jaar dramatisch gestegen na een aanvankelijke vertraging als gevolg van de Covid-19-pandemie, zei het United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC) donderdag. In een nieuw wereldwijd rapport over cocaïne 2023 legde het bureau uit dat de teelt van coca tussen 2020 en 2021 met 35% is gestegen, een recordhoogte en de grootste jaar-op-jaar stijging sinds 2016. Deze stijging resulteert in een uitbreiding van de teelt van de cocaplant, de boom die cocabladeren produceert, en de verbetering van het proces waarbij de cocaplant wordt omgezet in cocaïnehydrochloride.
Marokko wordt meermaals genoemd in dit globale rapport. De UNODC geeft aan dat “de gevestigde toeleveringsketens die oorspronkelijk dienden om cannabishars vanuit Marokko naar de rest van Europa, met name Nederland, via Spanje te verhandelen, mogelijk zijn aangepast om ook de handel in cocaïne bestemd voor distributeurs in Nederland te verzekeren”. Het lijkt erop dat deze smokkelroutes worden beheerd door netwerken die in Gibraltar zijn gevestigd, voegt het eraan toe. Het rapport beweert dat de Marokkaanse autoriteiten een “laag maar groeiend” aandeel melden van de cocaïnestromen die Marokko over land en vanuit landen in Afrika bezuiden de Sahara binnenkomen, tot 23% in 2021.
Het bureau legt uit dat de militaire aanwezigheid in de Sahel, evenals interetnische conflicten in Zuid-Libië, banditisme in Niger en onveiligheid en geweld in onder meer Noord-Mali, hebben bijgedragen aan “het ontmoedigen van het gebruik van landroutes voor de stroom van cocaïne naar Libië”. Als zodanig is het “aannemelijk, hoewel het beschikbare bewijsmateriaal dit niet onomstotelijk aantoont, dat het resulteerde in een algemene verschuiving van routes over land naar Noord-Afrika, met mogelijk een vermindering van de volumes naar Libië en een toename naar Marokko of misschien Algerije”.
Verzending als voorkeursroute voor cocaïnehandel
Naast de landroutes, “is het toegenomen belang van het maritieme verkeer duidelijk zichtbaar in het geval van Marokko en dit sinds 2016”, zelfs als het koninkrijk “nog steeds wordt beïnvloed door de landroutes van de cocaïnehandel”, meent de redactie . van het rapport waarvan het “lijkt dat aanzienlijke hoeveelheden cocaïne rechtstreeks over zee in Marokko aankomen en niet via overslag vanuit West-Afrika”.
Marokko identificeerde Colombia en Brazilië als de belangrijkste vertreklanden voor in beslag genomen cocaïne in 2021 en 2020, gevolgd door Nigeria in 2020 (maar niet in 2021). De Marokkaanse autoriteiten meldden ook dat in november 2019 een partij cocaïne van 476 kg uit Colombia in beslag is genomen vanaf een boot nabij Temara (ten zuiden van Rabat, aan de Atlantische kust). In december 2018 meldden de media dat zeven personen in Marokko waren gearresteerd in verband met de inbeslagname van een ton cocaïne. Deze mensen werden ervan verdacht tot een criminele groep te behoren die de cocaïne met een koopvaardijschip over zee van Latijns-Amerika naar Marokkaanse wateren vervoerde, vanwaar het met een vissersvaartuig naar El Jadida werd vervoerd.
Daarnaast is een van de grootste inbeslagnames ooit gedaan nabij de Afrikaanse kust – 9,5 ton cocaïne in beslag genomen in Kaapverdië in 2019 – vanaf een schip dat aanvankelijk op weg was naar Tanger, maar een noodstop moest maken in deze eilandstaat . Deze inbeslagname “toont aan dat in Rusland gevestigde groepen die zich toeleggen op logistiek, Afrika ook kunnen gebruiken als springplank naar Europese markten”, waarbij de bemanning van het genoemde schip Russisch is. “Aangezien het onwaarschijnlijk is dat de Russische markt zo’n grote hoeveelheid cocaïne zal absorberen en Marokko een traditioneel doorvoerpunt is voor drugs bestemd voor West-Europa, is het waarschijnlijk dat de operatie werd uitgevoerd in samenwerking met andere Europese bendes”, merken we op. . Het document maakt ook melding van een inbeslagname in Roemenië, met drugs afkomstig uit Colombia, “na een tussenstop te hebben gemaakt in Marokko”.
Interconnectie van verkeersnetwerken en interne markt in Marokko
Het rapport is van mening dat de ontwikkeling van cocaïneroutes naar en door Marokko mogelijk is “gefaciliteerd door al lang bestaande routes voor de handel in cannabishars naar Spanje”. Hij herinnert zich dat de vrees voor de overlapping van deze routes tussen Marokko en Europa al in 2011 werd geuit.
“Wanneer de routes en modaliteiten die worden gebruikt om verschillende drugs te verhandelen elkaar kruisen, kunnen dezelfde actoren betrokken zijn bij verschillende smokkelactiviteiten. Galicische smokkelnetwerken houden zich bijvoorbeeld bezig met allerlei soorten mensenhandel. Ook zijn sommige Galicische bendes gespecialiseerd in het maken van drugsboten (narcolanchas) die kunnen worden gebruikt door hasjhandelaren uit Algeciras, voornamelijk Marokkaanse onderdanen, die hasj vanuit Marokko naar Zuid-Spanje smokkelen. Hetzelfde type boot is gebruikt door migrantensmokkelaars vanaf de Afrikaanse kusten.
Uittreksel uit het rapport
Voor de UNODC kan de onderlinge verbinding van smokkelnetwerken worden geïllustreerd door “de opkomst van een handel in cocaïne in ruil voor cannabishars”. Dezelfde bron wijst in die richting op de Macro-maffia en haar banden in Europa en Latijns-Amerika. “België meldde dat vanaf 2019 groepen van Marokkaanse (en Albanese) afkomst, die betrokken waren bij de winning van cocaïne in de haven en nauwe banden hadden met Nederland aan de andere kant van de grens (soms op basis van familiebanden) , hadden hun rol in de levering van cocaïne en het aanknopen van contacten in Zuid-Amerika uitgebreid.
De cocaïnehandel in West- en Centraal-Afrika, evenals in Noord-Afrika, heeft ook geleid tot de ontwikkeling van binnenlandse markten in deze landen. Het rapport legt in dit verband uit dat de gegevens voor Marokko laten zien “een toename van de prevalentie van cocaïnehydrochloridegebruik in het afgelopen jaar onder adolescenten van 15 tot 17 jaar – van 0,4% in 2013 tot 0,7% in 2017 – terwijl de prevalentie van Het gebruik van “crack”-cocaïne bleef stabiel op 0,4%”.
