Terwijl Marokko op 8 maart Internationale Vrouwendag viert, staan verschillende Marokkaanse vrouwen met opmerkelijke carrières in de schijnwerpers. Onder hen Halima Warzazi, weinig bekend bij het grote publiek, maar die sinds 1961 tot vandaag verschillende verantwoordelijke posities bekleedde, met name binnen de Verenigde Naties.
Halima Warzazi werd op 17 april 1933 in Casablanca geboren in een familie die in de zakenwereld werkte. Op 14-jarige leeftijd werd het meisje naar Caïro gestuurd om te studeren aan de Franse school in de Egyptische hoofdstad. Achter deze keuze schuilt het feit dat de ambassadeur van Marokko in dit Arabische land, Abdelkhaleq Torres, een vriend van zijn vader was.
Tien jaar later, in juni 1957, behaalde de Marokkaan een diploma in de letteren. De ambassadeur van het koninkrijk organiseert vervolgens een weelderig feest ter ere van hem. Op dat moment ontdekte de ambitieuze Halima haar roeping; die van werken in de diplomatieke wereld, zoals Emmanuel Kwaku Akyeampong vertelt in “Woordenboek van Afrikaanse biografie» (Edities OUP USA, 2012).
Terug in Marokko solliciteerde Halima Warzazi zonder dat haar ouders het wisten naar een functie bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken (MAE). Haar vader gaf er de voorkeur aan dat zij in plaats daarvan voor familiezaken zorgde. In november 1957 werd ze daarom ambtenaar van de MAE in een tijd dat “slechts drie vrouwen op deze afdeling werkten en als indringers werden beschouwd”. Een ervaring die verre van gezegend brood was voor Halima. “Ze werd ‘papa’s meisje’ genoemd door haar mannelijke collega’s die niet begrepen waarom een rijk meisje werkte”, vervolgt Emmanuel Kwaku Akyeampong.
Eerste stappen van een Marokkaanse diplomaat
Tegelijkertijd werd ze de verloofde van Abderrahman Anegay, directeur van het koninklijk kabinet. Maar in 1959 sloeg het noodlot toe: het stel kreeg een verkeersongeval. Halima is geblesseerd; haar verloofde sterft toen hij op het punt stond ambassadeur van het koninkrijk in Washington te worden.
Dat jaar zal Halima koning Mohammed V ontmoeten. Ze vat haar moed met beide handen en grijpt de kans aan om de vorst te vragen “haar overleden verloofde op zijn diplomatieke post te vervangen”. De koning aanvaardt. Zo werd ze in augustus 1959 de eerste Marokkaan die werd benoemd tot cultureel attaché bij de Marokkaanse ambassade in Washington. Ze werd ook lid van de Marokkaanse delegatie bij de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties van 1959 tot 1960, op besluit van Abdallah Ibrahim, hoofd van de Marokkaanse diplomatie en voorzitter van de delegatie.
Halima Warzazi bij de VN. / Ph.DR
Maar deze benoeming heeft hem, net als zijn functie bij het ministerie, niet gespaard van kwetsende opmerkingen van zijn collega’s. Laatstgenoemden wijzen hem op een gemarginaliseerde positie binnen de Derde Commissie. Maar na verloop van tijd zal deze commissie een van de belangrijkste in de VN worden, omgedoopt tot de “Sociale, Humanitaire en Culturele Commissie”.
In 1961 keerde Halima Warzazi terug naar Marokko om te trouwen met de consul-generaal van Marokko in New York. Ze werd eerst attaché bij het kabinet van de minister van Volksgezondheid en verantwoordelijk voor de afdeling Sociale Bijstand van september 1962 tot oktober 1963, daarna attaché bij het kabinet van de minister van Buitenlandse Zaken vanaf 1964, volgens zijn cv gepubliceerd op de website van de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de mensenrechten.
Tijdens haar aanwezigheid in Marokko is Halima ook geïnteresseerd in politiek. Ze sloot zich in 1963 aan bij de Volksbeweging als lid van het centraal comité. Ze was een kandidaat voor de parlementsverkiezingen van 1963, maar slaagde er niet in om deel te nemen aan het Marokkaanse halfrond, in een tijd waarin de dominantie van mannen de politieke en vakbondsautoriteiten van het land nog verstikte.
Een voorzitter van de derde commissie van de Verenigde Naties
“De ervaring versterkt zijn overtuiging dat de aanwezigheid van vrouwen in besluitvormingsposities de sleutel is tot de democratisering en ontwikkeling van landen”, zegt iemand in “Dictionary of African Biography”. Vervolgens hekelt ze het feit dat het parlement van Marokko, dat geacht wordt alle componenten van de samenleving te presenteren, “vrouwen verwaarloost die de helft van de bevolking vertegenwoordigen”. Zij was toen de eerste die campagne voerde voor herstel van een quotum om ervoor te zorgen dat Marokkaanse vrouwen vertegenwoordigd waren in de hemicycle.
En in 1965 stelde ze de kandidatuur van het koninkrijk voor voor het vice-voorzitterschap van de derde commissie. Een kandidatuur die zijn superieuren en collega’s zal mishagen, zelfs als Marokko deze plaats wint. Maar Halima zal beetje bij beetje blijven bouwen aan haar internationale carrière. Tijdens een Ceremonie van de Mensenrechtenadviesraad ter ere van hemze zegt:
“In 1965, toen ik ondervoorzitter was van de Derde Commissie, bewezen de delegaties mij de eer mij het voorzitterschap toe te vertrouwen van de werkgroep die was opgericht om de uitwerking van het ontwerpverdrag inzake racisme af te ronden. En in 1966 , toen ik dezelfde commissie voorzat, won ik een weddenschap die onmogelijk leek te zijn, en dit door na twee lange maanden van onderhandelingen de twee ontwerppacten aan te nemen die bijna 17 jaar lang circuleerden tussen de commissie Mensenrechten, ECOSOC en Bovendien werden de pacten unaniem aangenomen.
Halima Warzazi
Na deze benoeming bekleedde de Marokkaan verschillende functies, met name in Marokko, zoals haar benoeming in mei 1968 tot vertegenwoordiger van Marokko bij de Commissie voor de Status van de Vrouw bij de Verenigde Naties voor een periode van drie jaar. Ze zal ook deelnemen aan de 8e en 9e conferenties van de Organisatie van de Afrikaanse Unie (OAE) als lid van de delegatie van het koninkrijk.
Een gevecht nog lang niet voorbij
Bij de VN zet Halima Warzazi haar doorbraak voort. Zo werd ze in 1973 benoemd tot speciaal rapporteur van de subcommissie voor de uitbuiting van arbeid door illegale en clandestiene handel, en vervolgens lid van de commissie voor de uitbanning van rassendiscriminatie van 1974 tot 1978. In dat jaar werd ze ook gekozen om voorzitter van de Marokkaanse delegatie naar de Wereldconferentie tegen Racisme in Genève. Van 1982 tot 1986 werd de Casablancaise benoemd tot voorzitter-rapporteur van de werkgroep van de derde commissie van de Algemene Vergadering voor de rechten van niet-staatsburgers, vervolgens tot speciale rapporteur van de subcommissie voor traditionele praktijken die de gezondheid van vrouwen en kinderen aantasten . kinderen. Ze zal ook de voorbereidende commissie voor de Wereldconferentie over mensenrechten vanaf september 1991 voorzitten.
In Marokko bekleedt Halima Warzazi andere verantwoordelijke functies, zoals directeur van internationale organisaties bij de MAE en ambassadeur bij de centrale administratie. In december 2002 werd ze door koning Mohammed VI benoemd tot lid van de Adviescommissie Mensenrechten. Een jaar later werd ze voorzitter van de Subcommissie voor de bevordering en bescherming van de mensenrechten bij de VN.
Hoewel de Mensenrechtenraad in mei 2009 zijn 50e verjaardag vierde in de strijd voor mensenrechten, is de strijd van Halima Warzazi nog niet gestreden. Ze blijft nog steeds interveniëren bij de VN om de zaken te verdedigen waarin ze gelooft, namelijk mensenrechten in het algemeen en die van vrouwen in het bijzonder.
